Μαρσέιγ: Η πρώτη και η πιο αμφιλεγόμενη πρωταθλήτρια στο Champions League
Τριάντα χρόνια πέρασαν από την ημέρα που η Μαρσέιγ στέφθηκε πρωταθλήτρια Ευρώπης (26 Μαΐου 1993) μετά τη νίκη της στον πρώτο τελικό του Champions League απέναντι στην πανίσχυρη Μίλαν με 1-0.
Οι Μαρσεγέζοι έγιναν η πρώτη γαλλική ομάδα που κατακτούσε ευρωπαϊκό τρόπαιο, ενώ ακόμα και σήμερα είναι ο μοναδικός σύλλογος από τη Γαλλία που έχει κερδίσει το Champions League ή το Κύπελλο Πρωταθλητριών, όπως ονομαζόταν μέχρι εκείνη τη χρονιά.
Η Μαρσέιγ θα μπορούσε να είχε κάνει ένα ιστορικό νταμπλ αφού τερμάτισε πρώτη και στο πρωτάθλημα Γαλλίας.
Ωστόσο, η ομάδα του διαβόητου προέδρου, Μπερνάρ Ταπί ενεπλάκη σε σκάνδαλο δωροδοκίας και όχι μόνο έχασε τον τίτλο στη Γαλλία, αλλά μια βαριά σκιά έπεσε διά παντός και στην επιτυχία της κατάκτησης του πρώτου Champions League.
Το σκάνδαλο δωροδοκίας
Ο Ταπί, ανάμεσα σε άλλα, υπήρξε από επιχειρηματίας και πολιτικός μέχρι τραγουδιστής, ποδηλατιστής και παρουσιαστής, ενώ έφυγε από τη ζωή εξαιτίας του καρκίνου στις 3 Οκτωβρίου του 2021 σε ηλικία 78 ετών.
Ήταν πρόεδρος της Μαρσέιγ από τον Απρίλιο του 1986 μέχρι τον Δεκέμβριο του 1994.
Στη διάρκεια της θητείας του δεν έλειψαν ούτε οι τίτλοι, ούτε οι εντυπωσιακές μεταγραφές από το «πρώτο ράφι», με πολλά αστέρια της εποχής να ταξιδεύουν στη Μασσαλία για να φορέσουν τη φανέλα της Ολιμπίκ.
Η Μαρσέιγ είχε κατακτήσει τέσσερα σερί πρωταθλήματα, από το 1989 έως το 1992, ενώ είχε φτάσει στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών το 1991 όταν και έχασε στα πέναλτι από τον Ερυθρό Αστέρα.
Η ομάδα της Μασσαλίας θα μπορούσε να είχε κατακτήσει και πέμπτο σερί τίτλο, ωστόσο η διοίκηση του Ταπί επέλεξε να δωροδοκήσει τρεις ποδοσφαιριστές της Βαλενσιέν, ομάδα που αντιμετώπιζε η Μαρσέιγ στην τελευταία αγωνιστική του πρωταθλήματος και μια εβδομάδα πριν από τον τελικό απέναντι στη Μίλαν.
Ο Ταπί ήθελε να εξασφαλίσει ότι η Ολιμπίκ θα πετύχαινε μια «σβηστή» νίκη και ότι δεν θα αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα με τραυματισμούς πριν από τον σπουδαίο τελικό με τους «ροσονέρι».
Ο μεσάζοντας της δωροδοκίας και αυτός που «πλήρωσε» ακριβότερα τη συμμετοχή του στο σκάνδαλο ήταν ο Ζαν-Ζακ Εϊντελί που είχε μεταγραφεί από τη Ναντ στην αγαπημένη του Μαρσέιγ το καλοκαίρι του 1992.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ διεθνών ΜΜΕ, εκείνος ήταν που πλησίασε τρεις παίκτες της Βαλενσιέν, η οποία κινδύνευε με υποβιβασμό (τελικά έπεσε στη δεύτερη κατηγορία μετά από μπαράζ με τις Κάννες).
Οι τρεις παίκτες που δωροδοκήθηκαν για να έχουν μειωμένη απόδοση ήταν ο Ζακ Γκλασμάν, πρώην συμπαίκτης του Εϊντελί στην Τουρ, ο Χόρχε Μπουρουσάγα και ο Κριστόφ Ρομπέρ (έπαιζαν μαζί με τον Εϊντελί στη Ναντ).
Οι τιμωρίες
Η Μαρσέιγ νίκησε με 1-0 τη Βαλενσιέν, τερμάτισε πάνω από τις Παρί Σεν Ζερμέν και Μονακό, πήρε το τρόπαιο του πρωταθλήματος, ωστόσο δεν το κράτησε και πολύ στα χέρια της, καθώς λίγες ημέρες μετά την κατάκτηση του Champions League τα στόματα άνοιξαν.
Μετά από ποινικές έρευνες και αντίστοιχες διαδικασίες της Γαλλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου, ο τίτλος του πρωταθλήματος αφαιρέθηκε από τη Μαρσέιγ, ενώ η ομάδα τιμωρήθηκε με υποβιβασμό (αγωνίστηκε στη δεύτερη κατηγορία τη σεζόν 1994/95, όταν και κατέκτησε το πρωτάθλημα και επανήλθε άμεσα στη Ligue 1).
Επίσης, οι Μαρσεγέζοι δεν υπερασπίστηκαν τον τίτλο τους στο Champions League, ούτε έπαιξαν στο τότε Διηπειρωτικό Κύπελλο. Ωστόσο, ο τίτλος της πρωταθλήτριας Ευρώπης δεν αφαιρέθηκε από τον σύλλογο.
Ο Μπερνάρ Ταπί καταδικάστηκε σε κάθειρξη δύο χρόνων και έμεινε στη φυλακή για οκτώ μήνες. Επίσης, ο γενικός διευθυντής της Μαρσέιγ, Ζαν Πιερ Μπερνέ καταδικάστηκε σε δύο χρόνια φυλάκισης με αναστολή και πρόστιμο, ενώ η διά παντός αποβολή του από το ποδόσφαιρο που του επιβλήθηκε από τη Γαλλική Ομοσπονδία πάρθηκε πίσω από τη FIFA το 1996.
Ο Εϊντελί καταδικάστηκε σε κάθειρξη ενός χρόνου, τιμωρήθηκε από τη FIFA με αποβολή 18 μηνών από το ποδόσφαιρο, ενώ έμεινε στη φυλακή για 17 ημέρες. Ο Γάλλος άσος, τότε στα 27 του, δεν έπιασε ποτέ ξανά τα ίδια επίπεδα απόδοσης, έκανε μια καριέρα γυρολόγου, ενώ αποσύρθηκε από το επαγγελματικό ποδόσφαιρο το 2003.
«Έκαναν συνεχώς ενέσεις»
Στην αυτοβιογραφία του, που κυκλοφόρησε το 2006, έγραφε για το σκάνδαλο δωροδοκίας, ενώ ανέφερε ότι στη χρονιά που έμεινε στη Μαρσέιγ οι παίκτες της ομάδας έκαναν συνεχώς ενέσεις, όπως είχε συμβεί και πριν από τον τελικό με τη Μίλαν.
Ο ίδιος βρέθηκε και πάλι στο στόχαστρο, ωστόσο μια σειρά συμπαίκτες του στη Μαρσέιγ επιβεβαίωσαν σε ΜΜΕ ότι όντως γίνονταν ενέσεις στους παίκτες από το ιατρικό επιτελείο της γαλλικής ομάδας, αν και οι ίδιοι δεν ήξεραν τι περιείχαν.
Τέτοιες παραδοχές έκαναν τόσο ο Τόνι Κασκαρίνο, όσο και ο Κρις Γουόντλ. Ο Κασκαρίνο έχει δηλώσει στους Times: «Ότι ουσία κι αν είχαν, οι επιδόσεις μου βελτιώθηκαν. Κρατιέμαι από την ελπίδα ότι ήταν κάτι νόμιμο, αν και είμαι 99% σίγουρος ότι δεν ήταν».
Η UEFA είχε εξετάσει ξανά τα αντι-ντόπινγκ τεστ των ποδοσφαιριστών και τα είχε βρει εντάξει, ενώ ο Ταπί μήνυσε χωρίς επιτυχία τον Εϊντελί για «λίβελο».
Σύμφωνα με το BBC, ο Γκλασμάν δήλωσε ότι του προσφέρθηκαν 250.000 γαλλικά φράγκα για να «πάρει το πόδι από το γκάζι», κατηγορώντας τον Εϊντελί ως τον άνθρωπο που τον πλησίασε.
Ο ίδιος δεν δέχτηκε την προσφορά, ωστόσο οι Ρομπέρ και Μπουρουσάγα είχαν καταθέσει ότι συμμετείχε στη συμφωνία, με βάση ρεπορτάζ του Independent το καλοκαίρι του 1993.
Αντίθετα, σύμφωνα με το βρετανικό Μέσο, η Μαρί - Κριστίν, γυναίκα του Ρομπέρ πήγε στο ξενοδοχείο όπου έμενε η ομάδα της Μαρσέιγ, πήρε μια τσάντα με λεφτά και τα έθαψε στον κήπο του σπιτιού της θείας του Ρομπέρ, όπου και αργότερα βρέθηκαν.
Ο Ρομπέρ τιμωρήθηκε με έξι μήνες φυλάκισης με αναστολή και με αποβολή δύο χρόνων από τη Γαλλική Ομοσπονδία Ποδοσφαίρου, αν και τη σεζόν 1994/95 βρέθηκε στην Αργεντινή για τη Φέρο Καρίλ Οέστε.
Ο Μπουρουσάγα, που επίσης τιμωρήθηκε με έξι μήνες φυλάκισης με αναστολή, δήλωσε ότι αρχικά είπε το «ναι», αλλά στη συνέχεια άλλαξε γνώμη. Και αυτός έμεινε δύο χρόνια εκτός ποδοσφαίρου, ενώ το 1995 γύρισε στην Αργεντινή για να παίξει στην Ιντεπεντιέντε.
Ο τελικός με τη Μίλαν
Όλα τα παραπάνω έχουν «λεκιάσει» την κατάκτηση του πρώτου Champions League από τη Μαρσέιγ.
Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι η ομάδα του «σοφού» Βέλγου προπονητή Ρεϊμόν Γκέταλς δεν είχε σπουδαίους παίκτες, τόσο νέους σε ηλικία όσο και φτασμένους ποδοσφαιριστές.
Εκείνη την πρώτη σεζόν του Champions League, το σύστημα ήταν διαφορετικό από το σημερινό.
Έγιναν τρεις προκριματικοί γύροι, οι ομάδες που προκρίθηκαν σχημάτισαν δύο ομίλους και ο πρώτος κάθε ομίλου περνούσε στον τελικό.
Η Μαρσέιγ ξεκίνησε τις υποχρεώσεις της από τον δεύτερο γύρο όπου είχε νικήσει με συνολικό σκορ 8-0 (5-0 και 3-0) τη Γκλεντόραν από τη Βόρεια Ιρλανδία.
Στον επόμενο γύρο η Ολιμπίκ έπαιξε με την Ντινάμο Βουκουρεστίου και την απέκλεισε με συνολικό σκορ 2-0 (0-0 και 2-0 τα παιχνίδια).
Ακολούθησαν οι όμιλοι. Η Μαρσέιγ βγήκε πρώτη με 9 βαθμούς στον δικό της, ενώ στη βαθμολογία ακολούθησαν οι Ρέιντζερς 8, Μπριζ 5 και ΤΣΣΚΑ Μόσχας 2 βαθμοί.
Η Μίλαν στον δικό της όμιλο με αντιπάλους τις Γκέτεμποργκ, Πόρτο και Αϊντχόβεν έκανε νίκες μέσα και έξω (12 βαθμοί, τότε η νίκη έδινε ακόμη δύο πόντους).
Στον τελικό που φιλοξενήθηκε στο Μόναχο, το μεγάλο φαβορί ήταν οι «ροσονέρι».
Όμως, η Μαρσέιγ κατάφερε να νικήσει με γκολ με κεφαλιά του Μπαζίλ Μπολί στο 44' μετά από κόρνερ του Αμπεντί Πελέ (πατέρα των αδερφών Αγιού, Αντρέ, Τζόρνταν και του λιγότερου γνωστού Ιμπραχίμ).
Οι ενδεκάδες των δύο ομάδων ήταν γεμάτες από ποδοσφαιριστές που έκαναν σπουδαία καριέρα στο παγκόσμιο ποδόσφαιρο.
Η Μαρσέιγ έπαιξε με τους: Μπαρτέζ, Ανγκλομά (62' Ντουράν), Ντι Μεκό, Μπολί, Σοζέ, Ντεσαγί, Εϊντελί, Μπόκσιτς, Φέλερ (79' Τομάς), Αμπεντί Πελέ, Ντεσάμπ.
Η Μίλαν του Φάμπιο Καπέλο αγωνίστηκε με τους: Ρόσι, Τασότι, Μαλντίνι, Αλμπερτίνι, Κοστακούρτα, Μπαρέζι, Λεντίνι, Ράικαρντ, Φαν Μπάστεν (86' Εράνιο), Ντοναντόνι (58' Παπέν), Μασάρο.
